Nuôi heo nái nhưng chưa nắm rõ heo lên giống mấy ngày? Không xác định đúng thời điểm phối giống khiến hiệu quả sinh sản kém? Đây là vấn đề mà rất nhiều bà con chăn nuôi hiện đang gặp phải! Trong bài viết hôm nay, Goovet sẽ giúp bà con tìm hiểu về biểu hiện heo lên giống chính xác nhất và cách xử lý hiệu quả để tăng tỷ lệ đậu thai thành công.
Heo lên giống mấy ngày?
Heo nái thường có thời gian lên giống (thời gian động dục) kéo dài khoảng từ 3 đến 4 ngày. Trong đó, thời điểm phối giống thích hợp (giai đoạn rụng trứng) thường từ sáng ngày thứ 2 và sang đến đầu ngày thứ 4, nếu không được phối giống trong thời điểm này thì tỷ lệ thụ tinh sẽ thấp và heo cần phải chờ đến chu kỳ tiếp theo sau khoảng 17 đến 21 ngày. Việc theo dõi sát dấu hiệu sinh sản và xác định thời điểm rụng trứng chính xác là yếu tố quan trọng giúp nâng cao tỷ lệ đậu thai, tối ưu hiệu quả sinh sản.
Chu kỳ lên giống ở heo nái hậu bị và heo nái đã đẻ
Heo nái hậu bị (heo chưa sinh sản lần nào): đối với heo nái hậu bị thường lên giống lần đầu khi đạt từ 7 đến 8 tháng tuổi và trọng lượng heo rơi vào khoảng 85 đến 110kg. Trường hợp heo được nuôi dưỡng tốt thì chu kỳ lên giống tiếp theo sẽ vào khoảng 17 đến 21 ngày sau.
*** Lưu ý: Không nên phối giống cho heo ngay lần động dục đầu tiên, vì lúc này cơ thể heo chưa phát triển hoàn thiện, số trứng rụng ít, dẫn đến ít con khi sinh sẽ ít.
Heo nái đã đẻ: Thông thường khi heo nái mới đẻ cai sữa cho đàn con xong thì khoảng 4 đến 7 ngày sau heo sẽ lên giống trở lại. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào sức khỏe của heo mẹ, chế độ dinh dưỡng và cách chăm sóc. Trường hợp heo nái bị suy dinh dưỡng, bị stress, … thì thời gian lên giống trở lại có thể sẽ chậm hơn.
>>> Tham khảo thêm: Mẹo giúp heo nái hậu bị mau động dục - Lên giống
Những yếu tố ảnh hưởng đến thời gian lên giống
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thời gian lên giống ở heo mà bà con chăn nuôi cần đặc biệt chú ý để đưa ra phương án xử lý.
- Dinh dưỡng: Việc cho heo ăn theo chế độ dinh dưỡng không hợp lý, gây thiếu chất hay không cân đối các dưỡng chất như thiếu protein, vitamin và khoáng chất… hoặc thừa chất khiến heo quá béo hoặc quá gầy sẽ gây tác động đến chu kỳ lên giống ở heo.
- Điều kiện môi trường và thời tiết: Khi heo sinh sống trong một môi trường có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có thể dẫn đến việc bị ức chế chu kỳ sinh sản khiến heo lên giống muộn hoặc không có biểu hiện rõ ràng.
- Cách quản lý và mô hình đàn heo: Không gian sinh sống của heo bị nuôi nhốt quá chật chội, ít tiếp xúc với heo đực hoặc bị stress sẽ có tỷ lệ lên giống thấp hơn.
- Ảnh hưởng từ bệnh tật: Các bệnh về tử cung, buồng trứng hoặc hậu quả của việc sử dụng kháng sinh dài ngày có thể làm rối loạn hormone sinh sản, gây chậm lên giống.
>>> Tham khảo thêm: Dấu hiệu nhận biết lợn nái có thai và cách chăm sóc
Biểu hiện heo lên giống rõ ràng nhất
Việc biết và nắm bắt chính xác các biểu hiện heo lên giống sẽ giúp người chăn nuôi phối giống đúng thời điểm và gia tăng khả năng đậu thai cho heo.
Dấu hiệu nhận biết bằng hành vi
- Ngày đầu tiên khi lên giống heo thường có dầu hiệu thể hiện qua các hành vi như:
Bồn chồn, đi lại nhiều: Heo nái trở nên kích động hơn bình thường thường kêu rít, liên tục đi lại trong chuồng, ủi máng ăn hoặc thành chuồng.
Né tránh hoặc bỏ chạy khi có người chạm vào
Giảm ăn: Một số heo nái có thể ăn ít hơn hoặc bỏ ăn hoàn toàn trong thời gian lên giống.
- Sang sáng ngày thứ hai heo có một số dấu hiệu như:
Trở lên yên tĩnh hơn, tình trạng kêu rít giảm, có hành vi thỉnh thoảng nhảy lên lưng con heo khác nhưng chưa chịu đứng yên khi có con lợn khác nhảy lên lưng.
- Ngày thứ ba trạng thái mê ì ở lợn giảm dần và không thích lại gần lợn đực nữa.
Dấu hiệu nhận biết qua cơ thể heo - biểu hiện heo lên giống
- Ngày đầu tiên cơ thể heo có dấu hiệu sưng đỏ âm hộ: Âm hộ của heo nái sưng to, đỏ hồng hơn bình thường, có thể tiết dịch nhầy trong suốt.
- Ngày thứ hai đến chiều thì tình trạng âm hộ của heo sẽ bớt sưng, có hiện tượng chuyển sang màu hồng nhạt và có vết nhăn mờ. Nước nhờn đã chuyển sang trạng thái keo dính.
Tuyến vú căng hơn: Một số heo có biểu hiện căng nhẹ tuyến vú, đặc biệt ở heo nái sau sinh.
Đuôi cong sang một bên: Khi chạm vào lưng hoặc hông, heo nái có phản xạ cong đuôi, báo hiệu đã sẵn sàng phối giống.
- Ngày thứ ba âm hộ teo dần trở về bình thường, chảy ra ít nước nhờn hơn và có màu trắng đục, không dính. Có hiện tượng cụp đuôi lại che âm hộ.
>>> Tham khảo thông tin: Heo mang thai bao nhiêu ngày thì đẻ?
Cách xử lý khi heo lên giống để đạt tỷ lệ thụ thai cao
Khi đã biết được các biểu hiện heo lên giống thì làm thế nào để cho heo tiến hành lên giống đạt tỷ lệ thụ thai cao? Việc xác định thời điểm rụng trứng ở heo cũng như áp dụng đúng kỹ thuật phối giống là 2 yếu tố rất quan trọng.
Xác định thời điểm phối giống thích hợp
Heo nái thường rụng trứng sau khi có biểu hiện lên giống vào ngày thứ 2 đến ngày thứ 3. Vì vậy, cần theo dõi sát dấu hiệu để xác định thời điểm phối giống thích hợp.
Kiểm tra phản xạ đứng yên: Dùng tay ấn nhẹ lên lưng heo, nếu heo đứng yên, không bỏ chạy, tai dựng thì đó là dấu hiệu heo đã sẵn sàng phối giống.
- Heo nái hậu bị: Bà con cần xác định chính xác thời điểm heo nái hậu bị sẵn sàng phối giống và thực hiện ngay. Sau đó, tiến hành phối lần hai sau khoảng 12 giờ để tăng tỷ lệ thụ thai.
- Heo nái đã đẻ: Khi người chăn nuôi quan sát và phát hiện heo nái có trạng thái mê ì thì lưu ý đối với heo nái đã đẻ chưa thực hiện phối giống ngay như ở heo cái hậu bị mà phối giống lần 1 trong vòng 10 - 12 giờ kể từ khi phát hiện lợn mê ì. Nên giao phối lặp lại lần 2 khoảng 10 -12 giờ sau lần phối thứ nhất để heo đẻ sai con hơn.
Ngoài ra, bà con cần ghi lại ngày phối giống để dự đoán chính xác thời gian heo sinh sản, tạo thuận lợi cho quá trình chăm sóc và chuẩn bị chuồng trại.
Kỹ thuật phối giống cho heo nái hiệu quả
Phối giống tự nhiên: Khi lựa chọn hình thức phối giống tự nhiên cho heo, người chăn nuôi nên chọn chú heo đực giống khỏe mạnh, có khả năng nhảy phối tốt. Đưa nái đến chuồng heo đực hoặc để phối trong khu vực rộng rãi, ít bị phân tâm.
Thụ tinh nhân tạo:
- Sử dụng tinh heo từ những chú heo khỏe mạnh và đã được qua chọn lọc, lưu ý tinh cần được bảo quản đúng cách để không bị ảnh hưởng đến kết quả.
- Khi bơm tinh, cần làm nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật để tránh tổn thương cơ quan sinh sản của heo nái.
- Sau khi bơm tinh, để heo nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh.
- Nếu sau 21 ngày heo không có dấu hiệu lên giống lại thì có khả năng đã thụ thai.
Lưu ý sau khi phối giống để heo thụ thai tốt
- Chế độ dinh dưỡng: Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và khoáng chất để hỗ trợ quá trình thụ thai.
>>> Tham khảo sản phẩm NH- MAU LÊN GIỐNG giúp:
- Hỗ trợ làm tăng năng suất sinh sản cho gia súc, gia cầm.
- Hỗ trợ tăng khả năng miễn dịch và làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
- Cung cấp Vitamin E cho gia súc mẹ trước và sau khi sinh thì làm tăng lượng Vitamin E trong sữa giúp gia súc con kháng bệnh tốt hơn.
- Vitamin E giúp giảm đáng kể tác hại khi vật nuôi bị nhiễm các bệnh cấp và mãn tính.
Ảnh 1: Sản phẩm NH- MAU LÊN GIỐNG
- Môi trường chăn nuôi: Giữ chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát, tránh stress cho heo nái.
- Theo dõi sức khỏe: Quan sát biểu hiện của heo sau phối giống, nếu có dấu hiệu bất thường như bỏ ăn, sốt, viêm đường sinh dục cần xử lý ngay.
- Kiểm tra thụ thai: Sau 21 ngày, bà con kiểm tra lại xem heo có động dục lại hay không để xác định có cần phối lại hay không.
Trong chăn nuôi, việc bà con nắm bắt được các biểu hiện lên giống ở heo sẽ giúp quá trình phối giống diễn ra thuận lợi hơn và gia tăng tỷ lệ thụ thai thành công. Đừng quên truy cập vào Website hoặc Fanpage của Goovet mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích khác bà con nhé.